Cây chanh bị rụng trái do 3 nguyên nhân chủ yếu là thiếu dinh dưỡng, thời tiết không thích hợp và bị sâu bệnh hại. Về cơ chế thì sự rụng trái là do một số tế bào ở cuống trái bị chết tạo thành một tầng rời.
1/ Nguyên nhân do thiếu dinh dưỡng.
Khi thiếu dinh dưỡng cây chanh sẽ không đủ sức nuôi số trái nên phải rụng bớt đi để dồn sức nuôi một số trái còn lại. Để khắc phục thì ngay sau khi thu hoạch vụ trước phải bón phân đầy đủ để cây lấy lại sức phát triển thân lá. Vào thời gian này nên bón thêm phân hữu cơ, chú ý bón thêm đạm và lân.
Giai đoạn sau khi trái của cây chanh đã hình thành thì cần nhiều đạm và kali. Có thể bón hỗn hợp phân urê và KCl theo tỉ lệ 1:1 hoặc các phân NPK có hàm lượng đạm và kali cao.
Ngoài phân bón gốc, ở giai đoạn cây chanh đã có trái phun phân bón qua lá có hàm lượng đạm và kali cao cũng có hiệu quả nhanh và rõ rệt. Phân bón lá Đầu Trâu 009 (20 – 20 – 20) phun định kỳ 7 – 10 ngày để hạn chế rụng trái non và thúc lớn trái nhanh.
Cũng ở giai đoạn cây có trái non nên bổ sung chất điều hòa sinh trưởng GA hoặc NAA. Những chất này kích thích và duy trì sự tăng trưởng của tế bào nên ức chế sự hình thành tầng rời ở cuống trái, góp phần rõ rệt trong việc hạn chế rụng trái non.
2/ Nguyên nhân do thời tiết thường là bị khô hạn, giá lạnh hoặc mưa gió lớn. Nguyên nhân này thường khó khắc phục được.
3/ Nguyên nhân do sâu bệnh hại.
Trên các cây có múi có nhiều sâu bệnh hại. Ở giai đoạn từ khi có trái non đến thu hoạch cần chú ý là bọ trĩ, nhện đỏ, bệnh thán thư, bệnh loét và bệnh xì mủ thân.
Bọ trĩ, nhện đỏ và các bệnh thán thư, bệnh loét làm lá và trái non bị vàng và rụng. Bệnh xì mủ thân làm cả cây bị suy yếu, gây rụng lá và rụng trái non hàng loạt, bị nặng có thể làm chết cả cây, cần phát hiện và phòng trừ sớm.
Ở những cây chanh đã nhiễm bệnh vàng lá gân xanh tỉ lệ trái non bị rụng cũng rất cao.
Trong việc dùng thuốc phòng trừ sâu bệnh cho cây có múi cần chú ý sử dụng thuốc sinh học để bảo vệ thiên địch và môi trường. Các thuốc trừ sâu sinh học hiện sử dụng chủ yếu là các chất Abamectin, Emamectin, Matrin, trừ được cả sâu và nhện hại.
Về thuốc trừ bệnh hầu hết vẫn là thuốc hóa học. Thuốc trừ bệnh gốc sinh học sử dụng chủ yếu hiện nay là chất Chitosan. Chitosan có tác dụng nhiều mặt, vừa là chất dinh dưỡng, chất tăng sức đề kháng cho cây, vừa trực tiếp ức chế vi sinh vật gây bệnh.
KS. Nguyễn Mạnh Chinh Báo Nông nghiệp VN
