Bất cứ cây hoa nào được sinh sản từ hạt đều có thể gieo bằng hạt.Tỷ lệ nẩy mầm của hạt giống hoa phụ thuộc vào chất lượng hạt, sau đó là điều kiện môi trường có thích hợp hay không và cách ta chăm sóc quản lý như thế nào. Hạt giống tốt phải là hạt mẩy, độ thuần và tỷ lệ nẩy mầm cao, phát triển mạnh, ít bị sâu bệnh.
1. Thua hái, bảo quản hạt giống hoa
Để đảm bảo những tiêu chuẩn này cần có biện pháp thu hái và bảo quản hạt giống.Do hạt giống hoa có kỳ thu hái không đều nên ta phải thường xuyên theo dõi kỳ chín của quả để thu hái kịp thời. những hạt thu hái phải tách ngay để hong gió cho khô, chọn hạt mẩy, không bị sâu để cất trữ. Cất trữ hạt là một khâu rất quan trọng, điều kiện cất trữ tốt hay xấu ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ nẩy mầm. Hạt giống hoa cần để nơi khô mát , không có ánh nắng mặt trời. Một số hạt phải bảo quản theo cách riêng, như hạt Tường Vi, Thược dược, Hoa hồng, Hoa quế sau khi thu hái phải bỏ vào cát cất trữ; hạt hoa Bạch Lan, hoa Mẫu đơn sau khi thu hái phải gieo ngay, không thể cất trữ; hạt hoa súng phải cất trong nước nếu không sẽ mất sức nẩy mầm.
2. Cách gieo hạt giống cây hoa
Để hạt giống hoa nẩy mầm tốt phải có nước, độ ẩm, không khí và ánh sánh thích hợp. Nước là điều kiện tiên quyết cho sự nẩy mầm, nhưng phải vừa đủ, quá nhiều sẽ làm cho thiếu oxy, hạt bị thối.Theo kinh nghiệm, trước khi gieo hạt thường ngâm hạt trong nước ấm 40oC, thời gian ngâm tùy theo loại hạt to, nhỏ và khả năng hút nước nhanh hay chậm khi ta thấy hạt căng lên do ngậm nước là vớt ra bỏ vào túi vải, giữ ẩm cho đến khi hạt nứt vỏ bao ngoài là đem gieo.
Mùa gieo hạt thường tiến hành vào 2 mùa Xuân, Thu. Loại hạt nào gieo vào mùa Xuân, loại hạt nào gieo vào mùa Thu do đặc tính sinh học của loài đó quyết định. Những loài hoa 1 năm không chịu rét thường gieo vào mùa Xuân, những loài 2 năm chịu rét thường gieo vào mùa thu. Những loài có rễ thắt sức chịu rét mạnh có thể gieo vào các mùa : Xuân, Hạ, Thu. Những loài hoa trồng trong nhà kính điều chỉnh tùy theo điều kiện trong nhà và có thể gieo hạt cả 4 mùa. Những loài có hoa nở vào mùa xuân như Cúc thường gieo vào tháng 7 – 8.
Cần phải xử lý đất trước khi gieo hạt để phòng trừ sâu bệnh, có thể xử lý bằng thuốc tím 0,1% tưới vào đất, rối phủ kín nilông 1 ngày để phát huy tác dụng của thuốc.
Khi gieo hạt cần chọn dụng cụ gieo sạch và khô, có lỗ thoát nước, đệm một lớp cát thô, hoặc tro bếp dày 3 cm làm tầng thoát nước, rồi thêm đất trồng, lắc cho đều sau đó san phẳng là có thể gieo hạt. Phương pháp gieo hạt gồm gieo trong hố, gieo vãi, gieo hang. Nghề trồng hoa gia đình dùng phương pháp gieo hố là quan trọng nhất.
Theo GS. Trần Văn Mão
