Cây ngâu là loại cây quen thuộc với mọi người vì có hoa rất thơm và được sử dụng để ướp trà gọi là trà ngâu thơm ngon. Cây ngâu có nguồn gốc từ Trung Quốc, hiện nay được trồng phổ biến ở mọi miền nước ta. Cây ngâu tên khoa học Aglaia odorata thuộc họ xoan Meliaceae.
Là loại cây lâu năm, gỗ nhỏ dạng bụi, gỗ vàng nhạt, lá mọc cách, kép lông chim lẻ mang tới 3 – 5 lá phụ hình trứng ngược, đầu tù, gốc làm thành cánh men theo cuống, nhẵn có màu xanh bóng đậm. Cây ưa ánh sáng, nhu cầu nước trung bình, cành mềm dễ uốn tỉa thành cây Bonsai nên được trồng làm cảnh và những nơi chùa chiền. Cụm hoa dạng chùy ở nách lá mang hoa hình cầu nhỏ màu vàng và rất thơm. Quả hạch hình cầu đỏ, một hạt và mỗi hạt ngâu đều có áo. Trong cây ngâu bộ phận được sử dụng làm thuốc trị bệnh là lá và hoa, nhưng chủ yếu là hoa ngâu.
Đông y cho rằng hoa ngâu có vị cay ngọt, được sử dụng làm thuốc trị tăng áp, kinh nguyệt không đều, trị sưng đau do té ngã… Tuy nhiên không được sử dụng cho phụ nữ đang mang thai.
Để tham khảo và áp dụng dưới đây xin giới thiệu vài phương trị bệnh tiêu biểu từ hoa ngâu.
* Chữa chứng tăng huyết áp:
Hoa ngâu 10g, hoa kim cúc 30g, chia làm 3 phần đều nhau, dùng nước sôi hãm uống làm 3 lần sáng trưa và tối, mỗi lần hãm một phần và lấy nước uống.
* Trị bế kinh ở nữ:
Hoa ngâu 10g, rượu 50g. Cho hoa ngâu vào rượu và cho vào chút nước rồi nấu cách thủy đến nhừ, gạn lấy nước để nguội mới uống, ngày uống 1 lần vào lúc trước khi đi ngủ, nhưng bắt đầu uống phải trước ngày có kinh 5 ngày và uông liền 5 ngày.
* Trị vết thương té ngã:
Hoa ngâu 50g, lá ngâu 50g, cho nước vào sắc lấy chừng 100ml, sau lại sắc lần 2 và 3, mỗi lần lấy 50ml, đổ chung cả 3 nước với nhau, dùng lửa nhỏ cô đặc thành cao. Lấy cao này phết lên băng vải và đắp vào nơi có vết thương sưng đau. Ngày đắp 1 lần cho đến khi khỏi.
B.S Hoàng Xuân Đại -nongnghiep.vn
