Bonsai Mai chiếu thủy có gốc để chỉnh sửa này có dáng đứng với gốc, ngọn nằm trên một trục thẳng đứng với mặt đất theo thế thẳng cổ điển hay còn gọi là thế trực. Thân cây u nần, gồ ghề, gân guốc, cành to mạnh mẽ toát lên vẻ già nua.Việc chọn mặt tiền phải cố giữ gốc của cành vì việc tái tạo cành mới trên một gốc qúa già cho có độ tương đồng với cành cũ rất tốn thời gian và không dễ chút nào. Tuy vậy các cành hiện hữu ngoài cái vẻ già lão thì vị trí và kiểu dáng không phù hợp, cho nên không thể giữ nguyên mà phải chỉnh sửa. Bộ rễ tuy trãi đều và lan tỏa nhưng cũng có chỗ dư chỗ thiếu, như vậy cũng có vấn đề.
1.Chọn vị trí làm mặt tiền
Mặt trước và mặt sau của gốc Bonsai Mai chiếu thủy tương lai này tương đối đồng đều, nghĩa là chọn mặt nào làm mặt tiền cũng có thể được, nhưng hãy cân nhắc giữa vị trí của hình 1 với vị trí của hình 4.Ta thấy vị trí A thân cây lộ vẻ gân guốc u nần, “bặm trợn” hơn; bù lại bộ rễ như tách làm 2 vì khuyết rễ ngay phần giữa. Ngược lại vị trí hình 1 cho thấy thân không dữ dằn và bộ rễ tương đối đồng đều hơn, dù có một rễ nhô cao, chỉa thẳng ra trước. Khuyết điểm này dễ khắc phục. Tóm lại, xoay cây theo các hướng từ hình 1-4, ta thấy vị trí hình 1 có nhiều ưu điểm hơn nên ta chọn vị trí này làm mặt tiền.
2.Chỉnh sửa cành của tác phẩm Bonsai
Sau khi chọn mặt tiền ta thấy tổng thể cây quá cao, cành 1 quá thấp. Giải pháp là phải hạ thấp ngọn và nâng cành 1 cao hơn.Việc nâng cành 1 lên cao tương đối đơn giản bằng cách làm gia tăng khoảng cách từ cành 1 đến mặt đất, có nghĩa là hạ mặt đất xuống, nâng bộ rễ lên khoảng 2-3cm. Ngoài ra cành 1 có hướng chổng lên, không tạo hình ảnh của một cành già nua cho nên phải làm cho nó oằn cong xuống, chí ít là phía đầu cành. Đối với các chủng loại cây khác chúng ta có thể dùng cảo hoặc khứa vào mặt dưới cành để kéo cành cong xuống. Nhưng với cây Mai chiếu thủy đã quá già như cây trường hợp này thì không thể. Do đó ta buộc phải cắt ngắn( giữ cây = phần gốc cành) và nuôi dưỡng chồi mới để tạo lại cành ( Hình 5,6&7).
Thân cao với gốc to, nhỏ dần lên trên khá đẹp nhưng từ cành số 5 trở lên thì nó thuôn đuột, kéo dài. Do đó ta quyết định bỏ ngọn ở phần trên cành số 5. Vấn đề là bỏ ngọn như thế nào: Nếu cắt ngang thì sẹo lớn, cành mới sẽ quá nhỏ, thiếu chuyển tiếp, lộ rõ nét thắt đột ngột của ngọn cây. Nếu cắt xéo thì sẹo càng lớn khó khắc phục. Biện pháp là nuôi sẹo dưỡng cành bằng cách cắt chữ chi (Z) hay chữ S. Ta vẽ lấy dấu để cân nhắc trước khi cắt ngọn ( H8). Cắt 2 nhịp : cắt ngang (H9) rồi cắt xéo (10), sau đó làm sẹo (H11).
Cành số 5 trở nên quá lớn so với ngọn tương lai nên ta cũng phải cắt cụt, giữ lấy gốc cành gốc cành ( H12), làm sẹo rồi nuôi dưỡng chồi mới (H13 -14).
Rễ lồi chỉa thằng ra trước ( H15 16) cần phải loại bỏ . May thay trong trường hợp này có sẳn một rễ ẩn bên dưới, đồng thanh đồng thủ, được thế chỗ, phơi bày rất đẹp ( H17).
Phía mặt tiền thiếu rễ thì ta ghép rễ vào vị trí mong muốn (H18-19).
Đến đây hoàn tất việc tạo dáng (H20 -21), phần còn lại là nuôi dưỡng, chăm sóc, cắt tỉa tu bổ theo năm tháng
Theo Tần Kịch – Tapchihoacanh
