Theo sách “ Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam”. Cây cỏ sữa có 2 loại : cỏ sữa nhỏ lá tên khoa học là Eurphorbia thymifolia Burm và cỏ sữa lớn lá Eurphorbia hirta.
1. Mô tả cây cỏ sữa
– Cỏ sữa nhỏ lá : Là một loại cỏ nhỏ, gầy, mọc là là trên mặt đất,thân và cành tím đỏ. Lá mọc đối,hình bầu dục hay thon dài. Cụm hoa mọc ở kẽ lá. Toàn thâm bấm đều chảy một chất nhựa mủ trắng.
– Cỏ sữa lớn lá : Là một cây sống hàng năm hoặc sống dai, thân mọc thẳng, có thể cao tới 30-40cm, màu đỏ nhạt, phủ lông màu vàng nhạt. Có lá màu xanh lẫn màu đỏ, mọc dài, hình mác,mép có răng cưa nhỏ. Hoa nhỏ, màu trắng đỏ nhạt mọc ở kẽ lá.
Theo dân gian thì cây cỏ sữa nhỏ lá thường được dùng hơn.
Cỏ sữa được các thầy thuốc thuộc trường phái đối chứng trị liệu chú ý từ thời xa xưa. Nó xuất xứ từ Ấn độ được bào chế thành thuốc và sau đó du nhập vào một vài vùng ở Châu Âu từ năm 1884. Các thầy thuốc y học hiện đại đã điều chế dịch chiết cồn của toàn cây cỏ sữa và dùng trong trị liệu.
|
Trong thành phần của cỏ sữa có chứa nhiều axit galic, quercetin, hợp chất phenolic, một ít tinh dầu và vết alcaloit. Theo đông y, cỏ sữa có vị hơi đắng, chua, tính mát, hơi có độc, tác dụng tiêu viêm, lợi tiểu, giải độc, chống ngứa, thông sữa. Toàn cây đểu được dùng làm thuốc. 2. Tác dụng của cỏ sữa trong điều trị 2.1 Người ta dùng lá cây cỏ sữa để cầm máu và điều trị các trường hợp rối loạn đường tiêu hóa. Nó giúp hạ sốt và làm mát cơ thể. Cỏ sữa giúp làm mềm da và làm giảm kích ứng các màng nhày trong cơ thể. Cỏ sữa có tác dụng xổ nhẹ. Trong lá còn chứa nhiều cellulose. Mỗi ngày dùng 15gr cỏ sữa (dùng riêng hoặc phối hợp với 5gr hương nhu hay húng quế) ở dạng dịch ép nguyên chất, dạng bột dẻo hoặc dạng nước sắc. 2.2 Chữa nhiễm khuẩn đường hô hấp, cỏ sữa được y học Vệ đà dùng từ xa xưa và nó được tin tưởng là một loại thuốc cổ truyền có tác dụng tốt đối với các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp như ho, cảm lạnh, sổ mũi, viêm phổi và hen suyễn nhờ tác dụng làm dãn phế quản và các mạch máu ngoại vi. – Cầm tiêu chảy, cỏ sữa rất hữu hiệu trong việc điều trị chứng tiêu chảy. Lấy khoảng 12gr thân lá nghiền hoặc xay chung với ít nước và uống sẽ giúp cầm tiêu chảy và lỵ. – Chữa các rối loạn tiết niệu, sinh dục, cỏ sữa rất hiệu quả trong việc điều trị bệnh lậu, hoa liễu. Cây cỏ sữa còn được dùng để chữa liệt dương, xuất tinh sớm hoặc những trường hợp sinh lý yếu, xuất tinh ngoài ý muốn. – Chữa giun sán, lá cỏ sữa được dùng để trị bệnh giun sán đặc biệt là nhóm giun đũa giun kim ở trẻ nhỏ. – Chữa sản phụ thiếu sữa hoặc tắc tia sữa, cỏ sữa giúp gia tăng lượng sữa cho những phụ nữ đang trong thời kỳ cho con bú. – Chữa các bệnh nhiễm trùng da, cỏ sữa có tác dụng làm lành các vết loét trên da. Lấy cây cỏ sữa phơi khô nghiền thành bột trộn thành khối nhão sau đó đắp lên vết thương hay vết bỏng. Nó còn hữu hiệu để làm tiêu các mụn cóc bằng cách bôi trực tiếp trên vùng da bị nhiễm. – Chữa nứt môi hoặc viêm lưỡi, lấy dịch mủ của cây cỏ sữa bôi lên môi mau lành các vết nứt nẻ môi. – Dưỡng tóc, lấy dịch mủ của cây cỏ sữa chà xát lên da đầu sẽ giúp cho tóc mọc mau và tăng trưởng tốt. 3. Cách dùng đơn giản – Dạng trà hãm nước sôi, mỗi lần dùng khoảng 1g, ngày 2 lần. – Dạng nước sắc, 10-15gr, sắc với 200ml nước, chia 2-3 lần uống trong ngày. – Dạng cao lỏng 1/1, ngày 10-15ml uống trong ngày –Dạng cồn 1-3ml mỗi ngày. –Dùng ngoài không kể liều lượng. Chú ý: Không nên dùng cỏ sữa liều cao vì có thể gây kích ứng dạ dày và gây nôn mửa, vì vậy nên uống cùng lúc khi ăn. Khi ngộ độc có thể dẫn đến tiêu chảy và rối loạn nhịp tim, giải độc bằng nước sắc Cam thảo bắc và Kim ngân hoa (12-16gr) |
DS Lê Kim Phụng-t4ghcm.org.vn
