Luân lan vàng
Trong cái khô hạn của mùa hè, khi những đợt nắng oi bức vẫn còn dồn dập, chưa có dấu hiệu mùa khô chấm dứt. Từ dưới mặt đất, Luân lan vàng mang tên khoa học Eulophia flava (Lindl) Hook.f. bắt đầu cựa quậy chuyển mình, và khi cơn mưa đầu mùa vừa trút xuống những chồi hoa bắt đầu ló dạng, chồi lên khỏi mặt đất và tăng trưởng mạnh mẽ, cao lớn nhanh chóng. Không đầy 10 ngày sau, vòi hoa cao cả thước bung những nụ hoa vàng óng ả, rực sáng cả một góc trời , rất bắt mắt. Những bông hoa nở kế tiếp trong khoảng 5-7 ngày, rồi khoảng 10 ngày sau chúng bắt đầu héo tàn. Lúc này những chiếc lá cũng vừa mở rộng, cứng cáp đảm nhận vai trò tạo lập thức ăn nuôi cây và chuyển dần dự trữ xuống bên dưới để nuôi giả hành dạng củ mới được hình thành nằm trong đất .
Có thể vài bông hoa đã thụ phấn tạo trái. Trái to dần theo ngày tháng, cuối cùng thì già, chín bung vỡ ra để tung vào không khí muôn vàn hạt lan nhỏ li ti, bay theo gió, phát tán khắp nơi. Trong đám hạt ấy, vài hạt luân lan vàng may mắn rơi bám vào những nơi thích hợp, sẽ nẩy mầm phát triển thành cây luân lan vàng mới. Bấy giờ những cơn mưa cũng đã chấm dứt, trời đất nóng lên, tất cả thân lá trên mặt đất khô héo, tàn rụi, không còn dấu vết một thời rực rỡ sắc màu, chỉ còn lại những giả hành dạng củ âm thầm chịu đựng sự khô hạn để mong chờ những cơn mưa cho chu kỳ một mùa hoa mới.
Khi trồng luân lan vàng ta chú ý không tưới tắm gì trong mùa khô. Ngược lại, phân nước đầy đủ như mọi cây lan khác trong mùa mưa. Hãy cho chúng một môi trường y như trong thiên nhiên nơi chúng sống, thì chúng sẽ sống tốt và cho hoa vào cuối mùa khô, đầu mùa mưa hàng năm. Loài này thường sống nơi trảng cỏ, dưới rừng thưa như ở Gia lai. Ban Mê Thuộc. Lâm Đồng…
Nguyễn Thiện Tịch
