Thuật ngữ “thiết kế hữu cơ” được phổ biến bởi bậc thầy kiến trúc Frank Lloyd Wright, người cho rằng hình thức đi theo chức năng và thống nhất với môi trường xung quanh. Thiết kế hữu cơ cổ súy cho sự hài hòa giữa con người và thế giới tự nhiên, biến sản phẩm thành nghệ thuật điêu khắc tự nhiên và trực tiếp đối mặt với hạn chế sản xuất.
Xu hướng này liên quan đến các đường cong, hình dạng bất định thường được tìm thấy trong tự nhiên, tương phản với hình kỷ hà của chủ nghĩa hiện đại. Nó cũng đào thải phương pháp tiếp cận sản xuất truyền thống bởi công nghệ tạo mẫu với sự trợ giúp của máy tính – CAD và CAM 3D.
Nhiều người cho rằng chiếc ghế Go – Ross Lovegrove là ví dụ hoàn hảo của thiết kế hữu cơ. Cũng có lời đồn đại nó là sự mô phỏng theo đường cong của hộp sọ gấu. Ghế Go được đánh giá là thiết kế của tương lai, đem đến sự thoải mái, dễ chịu.
Chiếc ghế Lovegrove – Verner Panton cũng là một kiểu mẫu đáng học hỏi từ nhà thiết kế Verner Panton. Tác phẩm này hiển thị sự hồi sinh bầu không khí của các câu lạc bộ trẻ những năm 1970s trên thế giới.
Ghế thư giãn Michael Malmborg, được phổ biến bởi Tempur-Pedic, thì gợi nhớ đến ghế salon của Charles và Ray Eames. Vật liệu phần lớn là gỗ uốn cong và nó được hoàn thiện bằng vật liệu tổng hợp đồng thời được nghiên cứu, phát triển để áp dụng cho tàu con thoi.
Bàn sao băng Chista cũng hoàn toàn có tính hữu cơ trong thiết kế. Mẫu bàn này được làm từ gốc cây gỗ tếch đánh bóng. Hình dáng và cấu trúc độc đáo của nó vừa đem lại cảm giác quen thuộc của tự nhiên, vừa rất thú vị.
Sau Wright, phong trào thiết kế hữu cơ ngày càng trở nên nhạy cảm hơn với những vấn đề sinh thái. Nội thất hữu cơ hiện đại chú ý đến vấn đề tiết kiệm năng lượng, sử dụng vật liệu tự nhiên, nguồn tài nguyên tái tạo và tái chế, hỗ trợ nền kinh tế địa phương và rất phù hợp với những ngôi nhà được thiết kế với mục đích có lợi cho sức khỏe.
Gỗ được khai thác ở đâu và như thế nào cũng quan trọng như vẻ đẹp của nó khi xuất hiện trong nội thất. Một số vật liệu hữu cơ điển hình là: giấy dán tường từ cây gai, mây, tre, lá; đồ gỗ lũa, thảm cỏ biển và đèn chùm thủy tinh tái chế; đá hoa cương, đá cẩm thạch, và thậm chí là gạch kính tái chế cho phòng tắm và nhà bếp… ngày càng trở nên phổ biến để tạo dựng nên những không gian thực sự hấp dẫn, ấm áp và được kết nối với thiên nhiên. Sống trong những không gian này, chúng ta luôn cảm thấy được thư giãn và đánh thức tất cả các giác quan.
Đặc biệt, sơn in trên vải được tạo nên bởi các hợp chất hữu cơ bay hơi thấp, nguyên liệu độc tính thấp cũng như được sản xuất từ năng lượng tái tạo. Thực tế, nhiều loại vải được làm bằng tay với màu sắc và đường vân tuyệt vời – có tác động thấp nhất có thể đối với môi trường – để sản xuất khăn, gối và nệm hữu cơ. Những tấm nệm trải giường ở các khu nghỉ dưỡng cao cấp được tổ chức Greenguard chứng nhận đều được làm bằng lớp cao su thiên nhiên; tấm phủ được làm từ bông hữu cơ có lượng khí thải hạt và hóa chất thấp để sử dụng trong nhà.
Một không gian với các vật liệu có vân mặt và màu sắc truyền cảm hứng cho cuộc sống khỏe mạnh thật sự là thuộc tính cơ bản của thiết kế hữu cơ.
Bài: KTS Nguyễn Hùng Tiên
