Cây tắc là loại cây cảnh thân thiện, được gây trồng nhiều, bởi trái tắc cho ta nhiều công dụng.Việc hiểu biết các lại sâu bệnh hại cây tắc giúp ta phát hiện và phòng trị kịp thời kẻ xâm hại để bảo vệ cây tắc luôn xanh tốt và cho nhiều quả.
1. Sâu vẽ bùa
Sâu vẽ bùa (Phyllocnistis citrella) là một loài sâu hại quan trọng, chúng xuất hiện và gây hại khá phổ biến trên các cây thuộc nhóm cây có múi, trong đó có cây tắc khi cây đang ở thời kì ra lá non, hoặc vào những thời điểm sau làm gốc để xử lý cho cây ra trái theo ý muốn. Chúng thường hoạt động vào lúc xẩm tối hoặc ban đêm nên ta khó phát hiện.
Sau khi nở sâu non đục vào ăn lớp tế bào nhu mô diệp lục ở dưới lớp biểu bì của phiến lá, thành những đường hầm ngoằn ngèo. Sâu đục tới đâu lớp biểu bì phồng lên tới đó vẽ thành những đường ngoằn ngèo có màu trắng lóng lánh như ánh bạc. Tuổi sâu càng lớn thì đường đục càng dài và rộng. Ngoài lá còn thấy sâu gây hại trên cả cành non. Có thể nhìn thấy sâu non rất nhỏ (vài mm) màu xanh lợt (lúc mới nở) hoặc xanh vàng, trắng hơi vàng (khi tuổi lớn hoặc lúc sắp hóa nhộng) ở cuối đường hầm.
Những lá bị sâu gây hại sẽ không phát triển được, co rúm, quăn queo, dị dạng, làm giảm khả năng quang hợp của cây, cây chậm tăng trưởng, nhất là những cây còn đang ở giai đoạn vườn ươm, hoa và trái dễ bị rụng. Ngoài gây hại trực tiếp, các vết đục của sâu còn là cửa ngõ cho vi khuẩn của bệnh loét xâm nhập gây hại.
Để hạn chế tác hại của sâu, có thể áp dụng một vài biện pháp sau đây:
– Không nên để cho cây tắc ra lá lai rai thành nhiều đợt, mà điều khiển cho cây ra đọt, lá non tập trung thành từng đợt, để hạn chế nguồn thức ăn liên tục cho sâu trên vườn cây.
– Để bảo vệ thiên địch chỉ nên xịt thuốc khi trên cây có khoảng 10% số lá bị sâu gây hại trở lên, xịt trực tiếp vào những chỗ có sâu gây hại. Có thể xử dụng một số loại thuốc như: Confidor; Trebon; Bi-58; Bian; Sherpa; Lannate; Cyper; DC-Tron Plus… sau khi xịt đợt 1 có thể xịt thêm 1 – 2 đợt nữa, mỗi đợt cách nhau khoảng 5 – 7 ngày.
2. Sâu bướm phượng
Sâu bướm phượng thường đẻ trứng rải rác trên các chồi non của cây tắc. Sâu non nở ra ăn lá non và búp, làm cây sinh trưởng chậm, lá bị khuyết nham nhở làm mất vẻ đẹp tự nhiên của cây.
Phòng trừ:
Thường xuyên kiểm tra các chậu tắc, khi mật độ sâu thấp có thể bắt và diệt bằng tay. Khi mật độ sâu cao, dùng một trong các loại thuốc để phun như Ofatox 400 EC, Bassa 50 EC, Karate 2,5 EC…, nồng độ từ 0,1- 0,15%.
3. Bù lạch hại cây tắc
Cả con trưởng thành và con ấu trùng của bù lạch đều chích hút nhựa của lá non, hoa và trái non, nhất là trên trái non bằng cách ẩn trong các lá đài chích hút phần vỏ gần cuống trái, tạo ra những mảng sẹo màu xám hoặc màu bạc lồi lên trên vỏ trái. Khi trái lớn những sẹo này lộ ra phía ngoài vòng quanh cuống trái thành vòng tròn, làm cho vỏ trái xấu xí, khó bán.
Ở những vùng thường bị bù lạch gây hại hàng năm, nên trồng cây tắc với mật độ dày hơn. Việc trồng thêm cây che bớt nắng cho vườn tắc cũng có tác dụng hạn chế bớt tác hại của bù lạch.
– Khi tưới vườn, nên tưới theo kiểu phun mưa lên cây để rửa trôi bớt bù lạch.
– Nếu vườn thường bị bù lạch gây hại có thể sử dụng một trong các loại thuốc như: Confidor 100SL; Regent 5SC; Danitol 10EC; Admire 050EC… phun vào lúc cây ra đọt non, ra hoa kết trái vài lần (mỗi lần cách nhau khoảng 7-10 ngày). Bù lạch là một trong những loại sâu hại có khả năng lờn kháng thuốc khá nhanh, vì thế ta nên luân phiên sử dụng nhiều loại thuốc để không gây sức ép lờn kháng thuốc đối với chúng.
4. Rệp
Rệp hại cây tắc thường sống thành từng ổ trên các búp non, chùm hoa và quả non. Rệp chích hút dịch làm lá, búp và quả non phát triển dị dạng.
Phòng trừ:
Nếu số lượng rệp ít có thể ngắt ổ rệp tiêu huỷ để tránh lây lan. Khi mật độ rệp cao có thể dùng một trong các loại thuốc để phun trừ như Bassa 50 EC, Betox 5 EC, Karate 2,5 EC…, nồng độ từ 0,1- 0,15%.
5. Bệnh ghẻ (bệnh sẹo) hại cây tắc
Bào tử nấm thường tồn tại trên lá non, chúng xâm nhập và gây hại chủ yếu trên các phần non của cây như lá, cành và quả. Những lá bị hại phát triển cong về một phía.
Phòng trừ:
Cắt tỉa các lá và quả bị bệnh. Khi bệnh nặng có thể dùng các loại thuốc để phun trừ như Daconil 75 WP, Anvil 5 EC, Tilt sunper 300 EC…
6. Bệnh thối gốc và rễ
Bệnh thường làm cho rễ và phần gốc sát mặt đất cây tắc bị thối và chết. Ngoài ra, bệnh còn gây hại trên thân, làm nứt vỏ cây, chảy nhựa màu nâu, dẫn đến chết thân cành.
Phòng trừ:
Cần giữ vườn và chậu tắc thông thoáng, giữ độ ẩm trong chậu vừa phải, không nên tưới quá đậm.
Theo bannhanong
