Lan tí hon mà chúng ta theo dấu chân của tác giả Bùi Xuân Đáng để tìm hiểu chúng,là loại lan mà muốn xem rõ chi tiết bông hoa của những cây lan tí hon này này cần phải có kính hiển vi vì ngang chỉ 1-2 mm mét, còn muốn chụp hình phải có máy ảnh thực tốt để trên giá 3 chân ảnh mới không bị mờ .
Tác giả bị choáng ngợp với những bông hoa kích thước đồ sộ, mầu sắc rực rỡ và hương thơm ngào ngạt của những cây v.v… nên chuyện những cây lan tí hon sớm đi vào quên lãng. Xem một hồi thấy mỏi mắt và tác giả thỉnh thoảng lại phải lau kính vì bị đóng hơi nước đóng mờ cho nên không mấy hứng thú, nhất là nghe chủ nhân nói những cây lan nhỏ này rất khó trồng. Chúng luôn luôn đòi hỏi một ẩm độ khá cao và ngày nóng, đêm lạnh rõ ràng.
Năm 2009 khi tác giả đến thăm vườn lan của anh Lê Trọng Châu tại Đà Lạt và anh Cao bá Hảo tại Đắc Lắc vào năm 2010 mới thấy rõ những cây lan nhỏ bé của quê hương chúng ta. Các cây này có lẽ các bạn đã thấy hình ảnh rải rác đâu đó, nhưng khi coi hình ảnh ít ai nhận thức được kích thuớc thực sự bởi vì hình ảnh đã được phóng lớn biết bao nhiêu lần, ngoại trừ đọc thật kỹ lời mô tả ở phía dưới.
Xem lan tí hon với kích thước phóng lớn và kích thước thực sự để chúng ta có một nhận thức rõ ràng về mấy cây lan này ra sao:
Bulbophyllum minutissimum F. Muell. 1878
Mô tả: Phong lan, một trong những giống rất nhỏ thuộc loài Bulbophyllum, củ tròn to 2-3 mm mọc sát nhau, lá dài 1-2 mm, rụng vào mùa Thu. Hoa đơn độc, to 3 mm, cuống hoa dài 1 cm nở vào mùa Đông.
Nơi mọc: Bảo lộc, Lâm Đồng.
Ghi chú: Đầu chiếc bút bi to khoảng 1 mm.
Bulbophyllum scaphiforme J.J. Vermuellen 2002
Kích thước thật sự
Mô tả: Phong lan nhỏ, củ hình trái xoan, lá 1 chiếc. Chùm hoa mọc từ gốc, dài 20-30 cm, hoa 20-30 chiếc to 5 mm nở vào mùa Xuân.
Nơi mọc: Điện Biên, Lâm Đồng.
Schoenorchis fragrans (Parish & Rchb. f.) Seidenf. & Smitin. 1963
Kích thước thật sự
Mô tả: Phong lan rất nhỏ, lá 5-6 chiếc, dài 1,5-2 cm. Hoa to 5- 8 mm, mọc từng chùm cao 1,25 cm, hơi thơm, nở dần dần vào mùa Hạ.
Nơi mọc: Điện Biên, Lâm Đồng.
Ghi Chú: Cây lan so sánh với đồng tiền 10 xu của Canada đường kính 1,8 cm.
Lê Trọng Châu đã tìm thấy tại Lâm Đồng và Leonid Averyanov xác nhận là có mọc tại Điện Biên.
Schoenorchis seidenfadenii Pradhan 1978
Kích thước thật sự
Kích thước thật sự
Mô tả: Phong lan rất nhỏ, thân bò sát với cây. Lá xếp 2 bên dài chừng 1 cm, hoa 1-3 chiếc, to 1 cm, nở vào mùa Xuân- Hạ.
Nơi mọc: Quỳnh Nhai, Sơn la, Ba Thuộc, Thanh Hóa, Lâm Đồng.
Nhưng những cây lan tí hon này chưa phải là nhỏ nhất, cây lan nhỏ nhất thế giới đó là loài lan Playstele do Tiến sĩ Lou Jost một nhà thảo mộc hoc Hoa Kỳ tìm thấy ở một vùng núi được bảo vệ ở Ecuador vào năm 2009. Bông hoa này đo từ đầu cánh này cho tới đầu cánh kia chỉ có 2,1 mm, nhưng khi đem về trồng với một điều kiện tốt đẹp hơn, hoa to tới 3 mm.
Trước đây cây lan cùng loài: Platystele jungermannioides, tìm thấy vào năm 1912, cũng được kể là một giống lan nhỏ nhất thế giới. Bông hoa này chỉ to 2,5 mm (Hình đồng 25 cents, gần 1″ [24 mm]).
Những người ưa chuộng những cây lan tí hon không phải là ít, vì những lý do sau:
• Sở thích khác biệt với nhiều người
• Không cần phải có một diện tích rộng lớn.
• Thích khắc phục khó khăn.
Những cây lan tí hon này tuy rất hiếm, nhưng không phải vì thế mà giá quá đắt, chỉ vài chục Mỹ kim thôi nhưng tìm được nơi bán cũng không phải là dễ.
Nếu hỏi ý kiến 100 người, có lẽ đến 99,9% ai ai cũng muốn sở hữu cây lan Dendrobium speciosum var. curvicaule dưới đây nở hoa rất đẹp.
