Với khí hậu nhiệt đới ở Việt Nam, mảng xanh luôn tạo cảm giác thoải mái và thư giãn sau những giờ làm việc căng thẳng, bổ sung thêm sức sống và là “lá phổi” của ngôi nhà. Tuy vậy, trên thực tế vẫn luôn tồn tại song song các yếu tố phiền phức của việc trồng cây trong nhà, như thiếu nắng gió cho việc quang hợp, khó chăm sóc, dễ bị ngấm hay sinh muỗi… Vì vậy, xu hướng vườn xanh theo chiều đứng (greenwall) đang dần được ưa chuộng, mặc dù chưa dễ một sớm một chiều thay đổi tâm lý, thói quen sử dụng của cư dân vốn ưa kiểu vườn “nằm”, sân kê chậu, chiếm diện tích sàn nhiều hơn và chống thấm cũng phức tạp hơn là để cây leo cao theo chiều đứng.
Để có được một mảng vườn – tường xanh dù nhỏ thì cũng phải ưu tiên cách bố trí sao cho hợp lý, đáp ứng được các tiêu chuẩn cơ bản sau:
1. Vị trí hài hoà
Thông thường nếu không gian nhà tương đối thoải mái thì việc bố trí tường xanh sẽ ưu tiên các vị trí có nhiều nắng gió sẽ không mấy khó khăn. Nhưng với điều kiện hạn hẹp như trong một ngôi nhà ống nhỏ, hoặc ở căn hộ chung cư thì việc chọn vị trí để đặt vườn đứng trong nhà sẽ cần xem xét vấn đề tiêu “dĩ độc trị độc”, tức là đưa mảng xanh vào những nơi cần thiết nhất, có điểm ngắm nhìn và hạn chế các tác động xấu nhiều nhất. Cụ thể là tại các khu vực ít ai ngờ có thể bố trí được cây xanh như bên cạnh lối vào nhà, góc phòng ăn, hay khoảng trang trí nơi phòng khách, sinh hoạt gia đình… để khai thác triệt để lợi thế của mảng xanh.
2. Chọn cây hợp lý
Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến việc chọn cây, tuỳ với nhu cầu từng người hay từng nhà, có người lựa chọn theo sở thích hay theo màu sắc, nhưng cũng nên lưu ý về đặc tính của cây hợp với trong nhà hay ngoài trời mà mang vào vườn đứng cho hợp lý. Có thể điểm qua một số cây phù hợp với greenwall như trầu bà ta, trầu bà trắng, trầu bà đế vương đỏ, trầu bà đế vương vàng, trầu bà đu đủ, thanh xuân, lan chi ngắn, lan chi dài, lan hạt dưa trắng, lan hạt dưa xanh… Với các mảng tường xanh có ánh sáng trực tiếp ngoài trời thì có thể chọn thêm các cây như chuỗi ngọc, diệu đỏ, cúc nữ hoàng, đuôi chồn, dứa đỏ, lan rẻ quạt, vạn niên tùng, nút áo, ngâu tàu, trúc Nhật xanh, dương xỉ, ánh dương…
3. Chiếu sáng tinh tế
Vườn đứng sẽ thêm lung linh nếu có sự chăm chút ánh sáng về đêm, như dùng đèn pha rọi vào mảng cây, dùng đèn lồng hoặc đèn thả. Dĩ nhiên không nên lạm dụng và bố trí quá mức, bởi sự tinh tế và những điểm nhấn chính sẽ giúp mảng cây thêm huyền ảo, nếu biết cách thêm ánh sáng vào những điểm nổi bật, đồng thời khéo cộng hưởng với vật trang trí như tượng gỗ, đèn kiểu, tranh ảnh… sẽ góp phần làm mảng xanh thêm ấn tượng, lạ mắt.
4. Bài trí thẩm mỹ
Cách bài trí đơn giản nhất là vận dụng ba yếu tố cơ bản của thiết kế cây xanh là điểm, tuyến và cụm, đơn giản nhất là tạo một mảng miếng chủ đạo xuyên suốt, rồi bổ sung thêm điểm nhấn nhẹ nhàng, hoặc từ phần nền tảng sẽ xen kẽ vài cây khác biệt. Nếu diện tích rộng hơn, có thể kết hợp cây leo với mặt nước theo dạng máng bơm tuần hoàn, vừa cung cấp dưỡng chất cho tường xanh vừa tạo tiếng róc rách, giúp không gian sinh động hơn.
KS BỬU LONG-ẢNH: AN NGUYÊN-SGTT.vn
